-
Zwrot oddać w zarząd; pisownia czasy kazimierzowskie, studium generale, na zachód/ na Zachód 18.06.201818.06.2018Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w kilku kwestiach:
- czy poprawne jest sformułowanie oddać w zarząd?
- jak zapisać czasy KAZIMIERZOWSKIE – małą czy dużą literą?
- czy Studium Generale można pisać wielkimi literami, jeśli chodzi konkretnie o Akademię Krakowską? I czy jest rodzaju nijakiego?
- transport towarów na zachód czy na Zachód?
Dziękuję i pozdrawiam
-
Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-
9.03.20249.03.2024Dzień dobry,
w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?
-
być w terapii (?)
26.10.202326.10.2023W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?
-
cale w zapisie liczbowym
7.05.20157.05.2015Witam,
mam problem z zapisem cali. Jaka jest poprawna forma zapisu liczbą np. półtora cala, jeden i jedna czwarta cala?
Pozdrawiam
-
dowolność w zapisie wielkich liter10.05.200410.05.2004Czy niektóre nazwy własne, jeśli tak sobie zażyczą ich posiadacze, mogą być pisane dowolnie pod względem wielkości liter? Przykład: nazwa własna Adidas, użyta w kontekście marki odzieży konkretnego producenta. Według mnie jako nazwa własna powinna być ona pisana wielką literą, natomiast mój rozmówca upiera się, że właściciel marki pisze wszędzie tę nazwę małą literą, a więc my też tak powinniśmy. Inne przykłady to np. nazwa filmu eXistenZ.
-
gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna
31.05.202331.05.2023Dzień dobry,
znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)
-
koleżeństwo i wujostwo w związkach składniowych
23.09.202323.09.2023Szanowni Państwo, interesuje mnie odmiana słowa koleżeństwo w znaczeniu <<ogół kolegów i koleżanek>>. Czy mówimy „mojego koleżeństwa”? A może raczej „moich koleżeństwa”, tak jak „moich wujostwa”?
Pozdrawiam Joanna
-
Liczebnik w wyrażeniach matematycznych
29.09.202228.06.20181. Ułamki zwykłe
Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:
- dwadzieścia dwie piętnaste,
- czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
- sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie
czy też
- dwadzieścia dwa piętnastych,
- czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
- sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.
2. Nierówności
x – 12 < 3
x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale
x < 15
x mniejszE od piętnastu
czy
x mniejszY od piętnastu.
3. Nierówność z ułamkiem
3x < -5/12
trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście
czy też
trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.
3x < -1/12
trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście
4. Nierówność z sumą
5x < 23 + 11
pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście
czy też
pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście
5. Przedziały
x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności
czy też
x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.
6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?
7. Zwrot
Aby wyznaczyć iks, podzielmy…
Czy też
Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…
8. Miary kątów
Chodzi o odmianę miar kątów.
25 stopni, ale
22, 23, 24 stopnie?
Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.
-
mieć w funkcji czasownika modalnego
15.04.202315.04.2023Dzień dobry. Od czasu do czasu w wiadomościach można usłyszeć zdanie w rodzaju: "X miał powiedzieć, że...". Nie oznacza ono jednak, że X miał coś powiedzieć, ale tego nie zrobił, tylko raczej że "podobno X powiedział...". Czy to użycie czasownika "mieć" ma swoją nazwę? Od kiedy taka forma gramatyczna istnieje w języku polskim? Czy jest o niej wzmianka w programie nauczania języka polskiego?
-
Osobiście nie widzę w tym nic złego13.09.200713.09.2007Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.